rodzaje stosunków pracy
fot. pixabay.com

W prawie pracy znamy różne rodzaje stosunków pracy. Istnieje również wiele podziałów stosowanych w literaturze. Trudno tu omówić je wszystkie. Jeden, który Wam zaproponujemy to ten dokonywany ze względu na podstawę nawiązania stosunku pracy. Biorąc pod uwagę to kryterium wyróżnić można umowne i pozaumowne stosunki pracy. Poznaj je lepiej.

Pozaumowne i umowne stosunki pracy

Aby zawrzeć pozaumowny stosunek pracy, niezbędne jest znalezienie podstawy prawnej. Znajduje się ona w przepisach szczególnych. Zwykle stosunek pracy nawiązywany jest na podstawie umowy o pracy. Ze szczegółowych regulacji prawnych korzysta się jednak również wtedy, gdy występują inne podstawy nawiązania stosunku pracy. Odsyłają do nich odesłania zawarte w Kodeksie pracy, jak również w przepisach szczególnych.

Umowne podstawy do nawiązania stosunku pracy

Omawiając umowne podstawy nawiązania stosunku pracy wymienić można stosunki, które powstają na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę. Wyróżnić tu można umowę o pracę na okres próbny, na czas nieokreślony, na czas określony czy też umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego. Warto wspomnieć, że charakter stosunków umów o pracę nie jest jednolity. Mogą być np. regulowane poza Kodeksem pracy albo w przepisach szczególnych. Przykładem jest sytuacja pracowników niepełnosprawnych.

Czytaj także: Wady umowy o pracę

Nietypowe stosunki pracy

W literaturze prawniczej wskazywane są takie rodzaje stosunków pracy jak nietypowe stosunki pracy. Chodzi tu o stosunki pracy, które zostały uregulowane odmiennie niż stosunki pracy powstające na podstawie umowy na czas nieokreślony. Nietypowe stosunku pracy obejmują np. zatrudnienie na czas określony, sytuację pracowników tymczasowych czy też osób wykonujących pracę w formie tzw. telepracy.

Poznajmy bliżej inne rodzaje stosunków pracy.

rodzaje stosunków pracy
fot. pixabay.com

Sprawdź także: Regulamin wynagrodzeń w pracy – perspektywa prawna

Spółdzielcza umowa o pracę – czym się charakteryzuje?

Z uwagi na to, że w ostatnich latach zmniejszyła się drastyczni liczba, a co się z tym wiąże znaczenie spółdzielni pracy w gospodarce, coraz mniej miejsca poświęca się również spółdzielczym umowom o pracę. Warto jednak zaznaczyć, kiedy mamy do czynienia ze spółdzielczymi stosunkami o pracy. Taka sytuacja występuje w przypadku spółdzielni pracy, których funkcjonowanie zostało uregulowane przez art. 181 prawa spółdzielczego, a także w art. 12 ustawy o spółdzielniach socjalnych (w kontekście tychże spółdzielni). Nie da się z kolei zawrzeć spółdzielczej umowy o pracę z członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej. To inna forma organizacji spółdzielczej.

Czym wyróżnia się spółdzielcza umowa o pracę? Wskazać należy tu przede wszystkim na takie cechy jak: niesamodzielny charakter z uwagi na to, że stosunek pracy jest w tym momencie związany z istnieniem stosunku członkostwa w spółdzielni. Odmowa nawiązania stosunku pracy lub pozostawania w takim stosunku jest naruszeniem praw i obowiązków wynikających z członkostwa. Jeżeli dojdzie do nienawiązania stosunku pracy z winy spółdzielni, członek ma prawo dochodzenia przez cały czas trwania jego członkostwa zawarcia spółdzielczej umowy o pracę. Jeżeli chodzi o kwestie wynagradzania pracy członka spółdzielni, wiele miejsca poświęcił temu ustawodawca. Wynagrodzenie członka spółdzielni składa się z wynagrodzenia bieżącego oraz udziału w części nadwyżki bilansowej przeznaczonej do podziału między członków, co jest ustalone w statucie.

rodzaje stosunków pracy
fot. pixabay.com

Warto też zwrócić uwagę na to, kiedy wygasa spółdzielcza umowa o pracę. Dochodzi do tego wraz z ustaniem członkostwa oraz w wypadkach określonych w przepisach prawa. Należy pamiętać, że generalnie rozwiązanie spółdzielczej umowy o pracę w czasie trwania członkostwa jest niedopuszczalne. Wyjątki to sytuacje przewidziane w art. 187 i 189 prawa spółdzielczego. To również sytuacja, gdy dochodzi do rozwiązania umowy w wyniku nieuzasadnionej odmowy przyjęcia nowych warunków pracy lub płacy.

Pozaumowne stosunki pracy

Znamy również tzw. pozaumowne stosunki pracy. W tym zakresie można wyliczyć trzy rodzaje takich stosunków. Jest to powołanie, mianowanie i wybór.

Tego typu rodzaje stosunków pracy wiążą się z określonymi obowiązkami i prawami zarówno po stronie pracodawcy, jak i pracownika.

Czytaj także: Ubezpieczeni w ZUS – jakie mają obowiązki?

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here