Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej stanowi kompendium wiedzy oraz najważniejsze źródło prawa w Polsce. Prawo konstytucyjne jest całokształtem norm prawnych, które dotyczą ustroju państwa, a więc regulują jej podstawowe instytucje oraz zasady ustroju politycznego i społeczno-gospodarczego państwa. Zobacz, jakie są podstawowe zasady ustroju RP określone w Konstytucji. Zapraszamy do lektury.
Spis Treści
Prawo konstytucyjne vs. jego normy
Wiesz już, że prawo konstytucyjne stanowi całokształt norm prawnych, które dotyczą ustroju państw. Przedmiotem regulacji są więc podstawowe instytucje, a także zasady ustroju politycznego i społeczno-gospodarczego. Chcąc bardziej to sprecyzować, przedstawione normy wskazują na to, jaka jest pozycja państwa w stosunkach wewnętrznych oraz zewnętrznych. Określają także podmiot władzy w państwie, a także, jakie są formy jej sprawowania.
W Konstytucji znajdziemy również informacje dotyczące tego, jakie są zasady organizacji i funkcjonowania organów państwowych i relacje między nimi. To z konstytucji można dowiedzieć się o zasadach tworzenia prawa. Normy określają również status jednostki w państwie. Można też dzięki niej dowiedzieć się o przysługującym jednostce prawom, wolnościom oraz nałożonym obowiązkom.
Czytaj także: Zakończenie postępowania cywilnego – jak wygląda?
Podstawowe zasady ustroju RP
Już w art. 1 Konstytucji RP można przeczytać, że Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli. W kolejnych przepisach Rozdziału I, zatytułowanego „Rzeczpospolita” znajdują się poszczególne, podstawowe zasady ustrojowe.
W tym katalogu podstawowych zasad ustrojowych naszego kraju znajduje się m.in. wyrażona w art. 2 Konstytucji RP zasada demokratycznego państwa prawnego. Państwo ma urzeczywistniać zasady sprawiedliwości społecznej. W kolejnym artykule mowa natomiast o tym, że Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym.
Czytając następny artykuł dowiadujemy się, do kogo należy władza zwierzchnia. W Polsce władza zwierzchnia należy do Narodu. To właśnie Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio.
Polecamy: Naczelne zasady postępowania cywilnego
Bardzo ważną, kolejną zasadą w tym katalogu zasad ustrojowych RP, jest zasada niepodległości i suwerenności. Zgodnie z Konstytucją Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, a dodatkowo zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli. Do zadań państwa należy też w myśl tego artykułu strzeżenie dziedzictwa narodowego oraz zapewnienie ochrony środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju.
Nie można też zapomnieć o art. 10 ust. 1 Konstytucji RP, zgodnie z którym ustrój Rzeczpospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej. Bardzo ważną zasadą jest też zasada społecznej gospodarki rynkowej. Znajduje się ona nieco dalej w ustawie zasadniczej, ponieważ w art. 20 i stanowi, że społeczna gospodarka rynkowa oparta jest na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej, solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych i stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.
Działanie organów władzy publicznej
Zgodnie z artykułem 7 Konstytucji RP organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Ponadto Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego. Znajduje to odzwierciedlenie w artykule 9 Konstytucji RP. Taki przepis oznacza konieczność podjęcia przez państwo wszelkich działań, w tym wydawania aktów normatywnych, do których państwo zobowiązało się w przyjętej umowie międzynarodowej.
Ponadto Konstytucja RP jest gwarantem wolności tworzenia i działania partii politycznych. Te zagadnienia są szczegółowo regulowane w ustawie o partiach politycznych. Warto wspomnieć, że partie polityczne zrzeszają się na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich. Celem partii politycznej jest wpływanie w sposób demokratyczny na kształtowanie polityki państwa. Ponadto – w myśl artykułu 11 ust. 2 Konstytucji RP – finansowanie partii politycznych jest jawne. Zakazane jest natomiast tworzenie organizacji totalitarnych, które nawiązywałyby m.in. do nienawiści rasowej i narodowościowej czy przewidywałyby utajnienie struktur lub członkostwa.
Czytaj także: Użytkowanie w Kodeksie Cywilnym
