Ostatnie wybory otwierają przestrzeń do dyskusji nad tym, jak wygląda prawo wyborcze w naszym kraju. Zacznijmy od tego, że polski system wyborczy został przedstawiony w Konstytucji oraz ustawach regulujących wybory. Poznaj jego najważniejsze zasady już teraz. Zapraszamy do lektury.
Spis Treści
Zasady głosowania w Polsce
W naszym kraju istnieje kilka zasad związanych z wyborami. Przede wszystkim to wolne, równe i tajne głosowanie. Kolejną cechą głosowania jest jego powszechność. Prawo do głosowania przysługuje wszystkim obywatelom Polski, którzy ukończyli 18 lat. Natomiast równość głosowania odnosi się do tego, że każdy głos ma taką samą wartość. Ponadto, istnieje również tajność głosowania – nikt nie może się dowiedzieć, jak głosowała konkretna osoba w naszym kraju.
Aby konkretna partia polityczna uzyskała jakiekolwiek miejsce w parlamencie, musi jednak uzyskać minimum 5% ważnie oddanych głosów. Ta zasada nie dotyczy koalicji, które muszą uzyskać co najmniej 8% głosów.
Wybory do Sejmu są przeprowadzana w sposób proporcjonalny. Na czym polega proporcjonalny system wyborczy? Już wyjaśniamy. Zgodnie z tą zasadą mandaty rozdziela się proporcjonalnie do liczby głosów, które zdobyły partie polityczne. Natomiast w wyborach do Senatu króluje zasada większości względnej. Wybrany jest ten kandydat, który otrzyma najwięcej głosów.
Czytaj także: Koszty procesu karnego – kto je ponosi?
Prawo wyborcze – gdzie znajdziemy najważniejsze informacje?
Polskie prawo wyborcze zostało skodyfikowane. Co to oznacza? Innymi słowy, znaleźć je można w prawie pisanym, a więc m.in. w ustawach. Przykładami takich kodyfikacji są: ustawa o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, ustawa o wyborach do Sejmu, ustawa o wyborach do Parlamentu Europejskiego.
Najważniejszym aktem prawnym w Polsce, który ma wpływ na kształtowanie się prawa wyborczego w naszym kraju jest Konstytucja. To ona określa zasady funkcjonowania państwa, w tym również sposób przeprowadzania wyborów.
Warto wspomnieć o tym, że Konstytucja w jasny sposób odnosi się do finansowania partii politycznych, które jest jawne. Partie i kandydaci mają zobowiązanie do przedstawiania sprawozdania finansowego z wydatków poniesionych na kampanię. Dodatkowo muszą przestrzegać określonych limitów wydatków.
Z kolei szczegółowe zasady dotyczące rekrutacji kandydatów, kampanii wyborczej, finansowania wyborów, procedur głosowania i liczenia głosów znajdziemy w kodeksie wyborczym. Aby zapobiegać nadużyciom związanym z wyborami, niezbędne jest korzystanie z ustawy o przeciwdziałaniu nadużyciom w procesie wyborczym.
Czytaj także: Organy egzekucyjne w prawie cywilnym
PKW – czym jest i jakie ma funkcje?
Warto też wiedzieć, jak kontrolowana jest niezawisłość organów wyborczych. Organizację wyborów nadzoruje Państwowa Komisja Wyborcza (PKW). PKW definiuje się jako niezawisły organ kontrolujący, który bierze odpowiedzialność za kwestie związane z przeprowadzaniem wyborów.
Jakie są uprawnienia i główne zadania Państwowej Komisji Wyborczej? Zacznijmy od tego, że jej kompetencje oraz uprawnienia są niezwykle szerokie. To działania jej członków zmierzają do tego, by wybory miały walor przejrzystości i uczciwości. To właśnie Państwowa Komisja Wyborcza rejestruje partie polityczne i kontroluje przestrzeganie przez nie prawa. PKW także weryfikuje i zatwierdza listy wyborcze. To do jej zadań należy organizacja oraz sprawowanie kontroli nad przeprowadzaniem różnych typów wyborów w Polsce, zarówno tych parlamentarnych, prezydenckich, jak i do Parlamentu Europejskiego.
Państwowa Komisja Wyborcza zatwierdza mandaty poselskie i senatorskie, a także monitoruje wydatki związane z kampanią wyborczą i sprawuje kontrolę nad tymi kwestiami finansowymi.
To właśnie PKW sprawuje nadzór nad działaniem obwodowych komisji wyborczych, a przy tym rozstrzyga spory i protesty co do przebiegu wyborów.
To od dokumentów przygotowanych przez PKW zależy wiele kwestii związanych z prawem wyborczym. Państwowa Komisja Wyborcza wydaje interpretacje i wytyczne. Państwowa Komisja Wyborcza informuje swoich obywateli o terminach wyborów oraz zasadach głosowania, a także w sprawach wyborczych współdziała z innymi organami państwowymi i międzynarodowymi instytucjami.
Czytaj także: Wyłączenie sędziego w postępowaniu cywilnym – na czym polega?
