Na wstępie należy podkreślić, że ustawodawca wyróżnia różne rodzaje służebności. W polskim prawie wskazuje się na służebności gruntowe, służebności osobiste, a także służebności przesyłu. Reguluje je Kodeks Cywilny. Dziś lepiej przyjrzymy się temu, czym są służebności gruntowe.
Spis Treści
Służebności gruntowe – regulacje kodeksowe
Kwestia służebności gruntowej została uregulowana w artykule 285 paragraf 1 Kodeksu Cywilnego. Według tego przepisu nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możność dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień które są względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).
Co jest celem służebności gruntowej?
Głównym celem służebności gruntowej jest zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części. Stanowi o tym artykułu 285 paragraf 2 kodeksu cywilnego.
Służebności gruntowe są więc prawem rzeczowym obciążającym ustawicznie nieruchomość obciążoną na korzyść każdoczesnego właściciela nieruchomości władnącej. Służebność gruntowa ma związek z własnością nieruchomości władnącej. Jest traktowana jako część składowa tej nieruchomości.
Jak powstaje służebność gruntowa?
Służebności gruntowe powstają w trybie umownym. Wymaga się dochowania formy aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Należy jednak pamiętać, że w tym przypadku, dokonanie wpisu do księgi wieczystej ma wyłącznie deklaratoryjny charakter. Nabycie służebności następuje mocą umowy o skutku zobowiązująco-rozporządzającym.
Strony takiej umowy, określają w szczególności niezbędną treść ustanowionego prawa. W taki umowie musisz dokładniej doprecyzować treść służebności.
Powstanie służebności w trybie zapisu windykacyjnego
Czy wiesz, że służebność może powstać poprzez zapis windykacyjny? W tym miejscu należy wskazać, że zapis windykacyjny to jednostronna czynność prawna testamentowego rozporządzenia spadkowego.
W testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego spadkodawca może postanowić, ich oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku. Co więcej, przedmiotem zapisu windykacyjnego może być na przykład ustanowienie użytkowania lub służebności na rzecz zapisobiercy.
Polecamy: Własność w prawie – sprawdź, czym jest?
Służebność a zasiedzenie
Służebność gruntową możesz nabyć w drodze zasiedzenia. Może do tego dojść jedynie w wypadku, gdy służebność gruntowa polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia.
W takiej sytuacji przede wszystkim trzeba stwierdzić fakt posiadania służebności. Kwestie zasiedzenia służebności reguluje kodeks cywilny. Co więcej, posiadaczem służebności jest ten, kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności.
Droga konieczna – ustanowienie służebności
Jak zapewne wiesz, jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do niej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właściciela gruntów sąsiednich ustanowienia z wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej. Stanowią o tym przepisy Kodeksu Cywilnego.
Przesłanką do uzyskania służebności drogi koniecznej jest brak odpowiedniego dostępu do drogi publicznej albo zabudowań gospodarskich. Co ciekawe, nie chodzi tu o niezbędny zupełny brak dostępu. Wystarczającą sytuacją jest nieodpowiedni na przykład wąski dojazd przebiegający w trudnym terenie.
Co więcej, przeprowadzenie drogi koniecznej, powinno odbyć się z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które taka droga ma prowadzić.
Służebność drogi koniecznej można ustanowić poprzez zawarcie umowy pomiędzy stronami albo orzeczenie sądowe. orzeczenie sądowe ma moc wiążącą.
Czytaj także: Użytkowanie w Kodeksie Cywilnym
